Świadczenia rzeczowe i pieniężne oraz odszkodowania

należne pracownikowi poszkodowanemu w wypadku przy pracy

Pracownik, który doznał wypadku przy pracy, ma prawo do różnych form wsparcia, świadczeń i odszkodowań, w ramach ubezpieczeń społecznych oraz od pracodawcy. Przepisy prawa zapewniają poszkodowanemu rekompensatę rzeczową i finansową za doznane szkody, zadośćuczynienie za ból i cierpienie oraz wsparcie w procesie rehabilitacji i powrotu do zdrowia.

Podstawowe akty prawne regulujące prawa poszkodowanego to przepisy Kodeksu oraz ustawy o ubezpieczeniach społecznych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jednolity: Dz.U. z 2023 r. poz. 263)..

.

1. Rodzaje uprawnień poszkodowanego oraz ich podstawy prawne

Każde z należnych poszkodowanemu świadczeń z tyt. wypadku przy pracy ma swoją podstawę prawną, która określa zasady przyznawania, procedurę ubiegania się o świadczenie oraz ewentualne ograniczenia związane z przyczynieniem się pracownika do wypadku, które wskazuję dalej.

 

2. Świadczenia z tytułu wypadku przy pracy z ubezpieczenia społecznego – tryb ich dochodzenia

Pracownik poszkodowany z wypadku przy pracy, ma prawo ubiegać się o różne świadczenia z ubezpieczenia społecznego. Procedura dochodzenia tych świadczeń opiera się na przepisach Ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniach społecznych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jednolity: Dz.U. z 2023 r. poz. 263).

Na podstawie Ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniach społecznych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jednolity: Dz.U. z 2023 r. poz. 263), poszkodowany pracownik może ubiegać się o następujące świadczenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS):

• Zasiłek chorobowy – przysługuje pracownikowi w wysokości 100% podstawy wymiaru wynagrodzenia w przypadku niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy. Zasiłek ten jest wypłacany za okres, w którym pracownik pozostaje niezdolny do pracy z powodu urazu. Jego wysokość oraz okres wypłaty są uzależnione od dokumentacji medycznej oraz orzeczenia lekarza.
• Świadczenie rehabilitacyjne – przysługuje po wyczerpaniu zasiłku chorobowego, jeżeli pracownik nadal wymaga leczenia i istnieje szansa na przywrócenie zdolności do pracy. Świadczenie to wypłacane jest na okres niezbędny do ukończenia rehabilitacji, jednak nie dłużej niż przez 12 miesięcy.
• Renta z tytułu niezdolności do pracy – przysługuje pracownikowi, który doznał trwałego lub częściowego uszczerbku na zdrowiu i w wyniku wypadku utracił zdolność do pracy. Przyznawana jest na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika ZUS. Renta ta może być stała, jeżeli pracownik jest trwale niezdolny do pracy, lub okresowa, gdy istnieje możliwość poprawy stanu zdrowia.Podstawą prawną przyznania renty jest Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2023 r. poz. 2023). Wysokość renty jest uzależniona od stopnia niezdolności do pracy oraz wysokości wynagrodzenia, jakie pracownik osiągał przed wypadkiem.
• Jednorazowe odszkodowanie dla poszkodowanego

Pracownik, który doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy, może ubiegać się o jednorazowe odszkodowanie. Świadczenie to jest przyznawane na podstawie art. 11 i 12 Ustawy o ubezpieczeniach społecznych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Wysokość odszkodowania ustala się na podstawie procentowego uszczerbku na zdrowiu, który jest określany przez lekarza orzecznika ZUS.

• Jednorazowe odszkodowanie stanowi dodatkową rekompensatę za utracone zdrowie i jest obliczane według taryfikatora, który określa wartość jednego procenta trwałego uszczerbku na zdrowiu.
• Świadczenia z tytułu rehabilitacji zawodowej

W przypadkach, gdy poszkodowany pracownik wymaga przekwalifikowania zawodowego, aby powrócić do aktywności zawodowej, może uzyskać wsparcie finansowe na szkolenia i kursy zawodowe. Świadczenia te mają na celu wspieranie procesu powrotu do pracy i są przyznawane na podstawie art. 9 ust. 1 pkt 6 Ustawy o ubezpieczeniach społecznych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Pracownik musi przedłożyć dokumentację medyczną oraz zaświadczenie lekarskie potwierdzające, że zmiana zawodu jest uzasadniona stanem zdrowia. Świadczenia te obejmują pokrycie kosztów szkoleń i kursów, a także wsparcie w okresie przystosowania do nowego zawodu.

Procedura zgłaszania roszczeń do ZUS

Pierwszym krokiem jest zgłoszenie wypadku przy pracy przez pracownika lub jego przedstawiciela prawnego, służby BHP, pracowników dozoru, świadków wypadku. . Pracodawca jest zobowiązany przeprowadzić wewnętrzne postępowanie wyjaśniające oraz sporządzić protokół powypadkowy. Zgłoszenie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) następuje na podstawie przygotowanej dokumentacji.

Protokół powypadkowy – zawierający szczegółowy opis okoliczności i przyczyn wypadku i jest sporządzany przez zespół powypadkowy powołany przez pracodawcę,

Dokumentacja medyczna – to zaświadczenia lekarskie, wyniki badań oraz opinie lekarskie potwierdzające urazy wynikłe z wypadku.

Protokół powypadkowy jest podstawowym dokumentem, bez którego ZUS nie może rozpocząć procedury przyznawania świadczeń. Protokół musi być zatwierdzony przez pracodawcę i udostępniony poszkodowanemu pracownikowi.

Składanie wniosku o przyznanie świadczeń

Po zakończeniu postępowania powypadkowego poszkodowany pracownik może formalnie wystąpić do ZUS o przyznanie świadczeń. Wniosek powinien zawierać:

• dane osobowe poszkodowanego oraz informacje o zdarzeniu,
• rodzaj świadczenia, o które wnioskuje pracownik (np. zasiłek chorobowy, renta z tytułu niezdolności do pracy, jednorazowe odszkodowanie),
• dokumentację medyczną potwierdzającą urazy oraz protokół powypadkowy.

Wszystkie wnioski są rozpatrywane przez ZUS, który dokonuje analizy dokumentacji i podejmuje decyzję o przyznaniu świadczenia.

Środki odwoławcze w przypadku odmowy przyznania świadczeń

W przypadku odmowy przyznania świadczeń przez ZUS, pracownik ma prawo do złożenia odwołania. Procedura odwoławcza obejmuje:

• złożenie odwołania do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych – w ciągu 30 dni od otrzymania decyzji odmownej, pracownik może skierować sprawę do właściwego sądu. W odwołaniu pracownik przedstawia argumenty uzasadniające zasadność przyznania świadczeń.
• przedstawienie dodatkowych dowodów – w postępowaniu sądowym pracownik może przedstawić dodatkową dokumentację medyczną lub opinię biegłego, które potwierdzają jego stan zdrowia oraz zasadność roszczeń.
• opinia biegłego – sąd może powołać biegłego lekarza lub specjalistę ds. BHP, aby dokonał niezależnej oceny stanu zdrowia pracownika oraz okoliczności wypadku.
• rozstrzygnięcie sądu – po przeprowadzeniu postępowania dowodowego sąd wydaje wyrok, który może uwzględnić odwołanie pracownika i nakazać ZUS wypłatę świadczeń.

.

3. Odpowiedzialność pracodawcy z tytułu wypadków przy pracy

Odpowiedzialność pracodawcy z tyt. wypadków przy pracy wobec pracownika ma charakter szczególny. Pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, a zaniedbanie tego obowiązku lub narażenie pracownika na ryzyko może skutkować odpowiedzialnością odszkodowawczą.

Podstawowe obowiązki pracodawcy związane z bezpieczeństwem pracy

W celu ograniczenia ryzyka wypadków przy pracy, pracodawcę obciąża szereg obowiązków prawnych zdefiniowanych w Kodeksie pracy i aktach wykonawczych. Do najważniejszych należą:

• szkolenie pracowników z zakresu BHP – pracodawca zasady bezpieczeństwa i higieny pracy ma obowiązek zapewnienia szkolenia dla wszystkich pracowników.
• zapewnienie środków ochrony indywidualnej – w miejscach, gdzie istnieje ryzyko zagrożenia zdrowia lub życia, pracodawca musi zapewnić pracownikom środki ochrony indywidualnej (np. hełmy, rękawice, maski ochronne).
• nadzór nad przestrzeganiem przepisów – pracodawca jest odpowiedzialny za nadzorowanie warunków pracy, regularne kontrole oraz egzekwowanie przestrzegania przepisów BHP przez pracowników.

Niedopełnienie tych obowiązków przez pracodawcę może stanowić podstawę do przypisania mu odpowiedzialności za wypadek przy pracy.

Przeprowadzenie postępowania powypadkowego

Zgodnie z np. 234 Kodeksu pracy, pracodawca jest zobowiązany do wszczęcia postępowania powypadkowego z urzędu natychmiast po otrzymaniu informacji o wypadku przy pracy. Obowiązki pracodawcy obejmują:

• powołanie zespołu powypadkowego – zespół składający się z przedstawiciela BHP oraz przedstawiciela pracowników, przeprowadza analizę okoliczności wypadku,
• dokładne zbadanie miejsca zdarzenia i zebranie zeznań świadków – celem jest ustalenie, czy wypadek przy pracy spełnia kryteria wymagane przepisami,
• sporządzenie protokołu powypadkowego – dokumentującego ustalenia zespołu oraz wskazującego ewentualne naruszenia przepisów BHP przez pracodawcę lub pracownika.

Protokół powypadkowy, po zakończeniu postępowania, jest przekazywany do ZUS. Zawiera on kluczowe informacje dotyczące okoliczności wypadku, co pozwala na weryfikację zgłoszenia i decyzję w sprawie przyznania świadczeń.

Podstawy prawne odpowiedzialności pracodawcy

Odpowiedzialność pracodawcy za wypadki przy pracy regulują przepisy Kodeksu pracy oraz Kodeksu cywilnego. Przepisy te określają zarówno podstawy, na jakich pracodawca może być pociągnięty do odpowiedzialności, jak i zakres jego obowiązków względem pracowników. Kluczowe przepisy to:

• 207 Kodeksu pracy – nakłada na pracodawcę obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz nadzoru nad przestrzeganiem zasad bezpieczeństwa,
• 415 Kodeksu cywilnego – reguluje odpowiedzialność na zasadzie winy; jeśli szkoda powstała wskutek zawinionego działania pracodawcy, jest on zobowiązany do jej naprawienia,
• 435 Kodeksu cywilnego – wprowadza zasadę ryzyka w przypadku przedsiębiorstw posługujących się urządzeniami mechanicznymi napędzanymi siłami przyrody (np. maszyny przemysłowe). W takich przypadkach pracodawca może odpowiadać za wypadek niezależnie od winy, co zwiększa ochronę pracowników w branżach o podwyższonym ryzyku.

Rodzaje i zakres odpowiedzialności pracodawcy

Zakres odpowiedzialności pracodawcy zależy od okoliczności wypadku oraz charakteru działalności pracodawcy. Co do zasady pracodawca odpowiada za wypadki przy pracy na zasadzie winy, gdy wypadek jest skutkiem jego np. zaniedbania lub naruszenia przepisów BHP. W takim przypadku pracownik musi wykazać, że pracodawca nie dopełnił swoich obowiązków, np. nie zapewnił odpowiedniego przeszkolenia BHP, nie udostępnił środków ochrony indywidualnej, nie zastosował wymaganych środków ostrożności i zabezpieczenia lub nie utrzymał maszyn w należytym stanie technicznym.

Wina pracodawcy wymaga udowodnienia (naruszenia przez pracodawcę obowiązków i wykazania związek przyczynowy między zaniedbaniem pracodawcy a powstałą szkodą).

W przypadkach, gdy pracodawca prowadzi działalność związaną z podwyższonym ryzykiem, np. działalność przemysłową, budowlaną czy produkcyjną, odpowiedzialność może opierać się na zasadzie ryzyka. Odpowiedzialność ta jest niezależna od winy pracodawcy – wystarczy, że wypadek i szkoda pozostaje w związku z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 435 Kodeksu cywilnego, pracodawca jest zobowiązany do naprawienia szkód, które wynikły z funkcjonowania zakładu, nawet jeśli przestrzegał on wszystkich zasad BHP.

Świadczenia należne poszkodowanemu od pracodawcy

Pracownik, który doznał wypadku przy pracy, może dochodzić od pracodawcy świadczeń, mających na celu rekompensatę za doznane szkody oraz cierpienia. Do najważniejszych świadczeń należą:

• odszkodowanie za poniesione koszty leczenia i rehabilitacji – pracodawca jest zobowiązany do zwrotu kosztów leczenia, rehabilitacji, zakupu sprzętu medycznego oraz przystosowania miejsca zamieszkania do nowych potrzeb zdrowotnych pracownika.
• zadośćuczynienie za doznane krzywdy – pracownik może domagać się rekompensaty za ból, cierpienie fizyczne i psychiczne wynikające z urazów odniesionych w wypadku. Kwota zadośćuczynienia zależy od stopnia cierpienia oraz długoterminowych skutków zdrowotnych dla pracownika.
• renta z tytułu zwiększonych potrzeb lub utraty zdolności do pracy – jeżeli pracownik doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu, który wymaga dodatkowej opieki lub rehabilitacji, ma prawo do renty wyrównawczej, rekompensującej zwiększone potrzeby oraz utracone zarobki.

Poszkodowany w wypadku pracownik może dochodzić tych świadczeń na drodze sądowej, składając pozew do sądu cywilnego. Do pozwu należy załączyć dokumentację medyczną oraz dowody umożliwiające wykazanie winy pracodawcy oraz związku przyczynowego między nienależytym działanie pracodawcy i wypadkiem i doznaną szkodą.

Zadośćuczynienie i odszkodowanie od pracodawcy

Poza świadczeniami z ubezpieczenia społecznego, pracownik ma prawo do zadośćuczynienia i odszkodowania od pracodawcy na zasadach wynikających z Kodeksu cywilnego. Podstawą prawną dochodzenia tych roszczeń są przepisy art. 444 i 445 Kodeksu cywilnego, które regulują obowiązek naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznane krzywdy.

Pracownik może ubiegać się o:

• zadośćuczynienie za ból i cierpienie – świadczenie to rekompensuje niematerialne szkody, takie jak cierpienie fizyczne i psychiczne, oraz dyskomfort związany z doznanym urazem.
• odszkodowanie za straty materialne – Pracownik ma prawo ubiegać się o zwrot kosztów takich jak: leczenia szpitalnego i wizyt lekarskich, zabiegów rehabilitacyjnych, zakupu sprzętu medycznego, pomocy osób trzecich – w przypadku, gdy potrzebuje wsparcia przy codziennych czynnościach (np. pracownik, który stracił wzrok w wypadku), a także koszty dostosowania miejsca zamieszkania do nowych potrzeb zdrowotnych, jeżeli jest to konieczne.

Koszty o których mowa muszą być udokumentowane rachunkami i fakturami, które stanowią podstawę do uzyskania zwrotu.

Procedura dochodzenia świadczeń od pracodawcy

Procedura zgłoszenia i dochodzenia należnych świadczeń to zwykle:

• zgłoszenie roszczenia do pracodawcy – pracownik powinien poinformować pracodawcę o swoich roszczeniach i przedstawić (powołać) dowody na doznane szkody.
• negocjacje lub ugoda – strony mogą podjąć próbę rozwiązania sporu poprzez negocjacje, co pozwala na uniknięcie długiego procesu sądowego. Ugoda może obejmować zadośćuczynienie, odszkodowanie lub rentę w wysokości uzgodnionej przez strony.
• skierowanie pozwu do sądu cywilnego – jeżeli negocjacje nie przyniosą rezultatu, pracownik ma prawo skierować sprawę do sądu cywilnego. W pozwie pracownik opisuje okoliczności wypadku, przedkłada dowody (protokoły powypadkowe, dokumentację medyczną itp) oraz wskazuje kwotę odszkodowania i zadośćuczynienia.
• postępowanie dowodowe – sąd może powołać biegłych z zakresu medycyny pracy, BHP oraz wyceny szkód na zdrowiu, aby ocenić zasadność roszczeń oraz wysokość należnych świadczeń.
• Uzyskanie prawomocnego wyroku i egzekucja świadczeń –Wyrok sądowy jest wiążący dla pracodawcy, który zobowiązany jest do wypłaty zasądzonych kwot.

4. Wina pracownika (poszkodowanego), za spowodowanie wypadku przy pracy oraz jej wpływ na jego prawa do świadczeń i ich wysokość

Zachowanie pracownika, a zwłaszcza okoliczność , że wypadek zaistniał wyłącznie z winy pracownika lub że poszkodowany przyczynił się do zaistnienia wypadku , wywołuje negatywne dla niego skutki w obszarze świadczeń. Kodeks cywilny w art. 362 przewiduje możliwość zmniejszenia odszkodowania, jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania szkody, a w niektórych przypadkach – całkowite wyłączenie prawa do świadczeń, gdy pracownik był wyłącznym sprawcą wypadku.

Kodeks cywilny regulując w art. 435 kwestię odpowiedzialności pracodawcy na zasadzie ryzyka, wyłącza jego odpowiedzialność w razie gdy wypadek był skutkiem wyłącznie zdarzeń zawinionych przez poszkodowanego.

Poszkodowanemu pracownikowi można przypisać winę w razie :

• naruszenia obowiązujących zasad bezpieczeństwa – np. wykonywanie pracy w sposób ewidentnie niezgodny z zasadami BHP, mimo ostrzeżeń i szkoleń przeprowadzonych przez pracodawcę, nieużywanie środków ochrony osobistej, mimo że zostały one dostarczone przez pracodawcę, korzystanie z maszyn i urządzeń – w sposób niezgodny z instrukcją obsługi , zbytni pośpiech lub nieuwaga podczas wykonywania pracy itp.
• nietrzeźwości lub użycia substancji odurzających – pracownik znajdujący się pod wpływem alkoholu lub narkotyków może utracić prawo do świadczeń, jeżeli stan ten miał bezpośredni wpływ na wystąpienie wypadku.
• celowego spowodowania wypadku – np. świadomego naruszenia zasad bezpieczeństwa w Przykładem przyczynienia się pracownika do wypadku może być:

W takich przypadkach wysokość świadczeń w praktyce jest zmniejszana proporcjonalnie do stopnia przyczynienia się poszkodowanego do szkody.

 

5. Roszczenia do ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej pracodawcy i obowiązek realizacji przez niego należnych poszkodowanemu w wypadku przy pracy świadczeń

Pracodawca najczęściej podejmuje ochronę ubezpieczeniową ryzyka związanego z jego odpowiedzialnością cywilną także z tyt. wypadków przy pracy. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC) jest dodatkowym środkiem ochrony dla poszkodowanego pracownika, umożliwiając mu dochodzenie roszczeń bezpośrednio od ubezpieczyciela pracodawcy, u którym zawarł on umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC). Ubezpieczyciel przejmuje w konsekwencji w zakresie i na warunkach określonych w zawartych umowa ubezpieczenia odpowiedzialność za szkody, do zrekompensowania których zobowiązany byłby pracodawca.

Zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela OC

Zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela OC pracodawcy jest ściśle związany z zakresem odpowiedzialności samego pracodawcy wobec pracownika.

Przepisy regulujące odpowiedzialność ubezpieczyciela OC znajdują się w art. 822 Kodeksu cywilnego, który nakłada na ubezpieczyciela obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej osobom trzecim przez ubezpieczonego, jeżeli taka odpowiedzialność jest przewidziana w umowie. Ubezpieczyciel jest więc zobowiązany do wypłaty świadczeń tylko w granicach określonych umową oraz w zakresie, w jakim pracodawca odpowiada za zdarzenie.

Pracownik, który doznał wypadku przy pracy, może dochodzić swoich roszczeń od ubezpieczyciela OC pracodawcy, jeśli pracodawca zawarł umowę OC obejmującą odpowiedzialność za wypadki przy pracy. Poszkodowany jest w takich przypadkach uprawniony do zgłoszenia roszczenia do ubezpieczyciela i przedstawienia okoliczności zdarzenia oraz dokumentacji potwierdzającej poniesioną na skutek wypadku szkodę. Do zgłoszenia należy dołączyć: protokół powypadkowy, opisujący przebieg zdarzenia i ustalenia dotyczące przyczyn wypadku, dokumentację medyczną, potwierdzającą rozmiar szkód oraz koszty leczenia i rehabilitacji, faktury i rachunki za koszty związane z leczeniem, zakupem sprzętu medycznego oraz inne wydatki. Na tej podstawie Ubezpieczyciel dokonuje analizy przedstawionych dokumentów i ocenia zasadność zgłoszonych roszczeń. W razie odmowy wypłaty świadczenia (odszkodowania) lub przyznania świadczenia w niższej kwocie, pracownik ma prawo odwołać się od decyzji ubezpieczyciela do właściwego sądu. Obowiązek zgłoszenia wypadku i przekazania Ubezpieczycielowi dokumentacji powypadkowej należy do pracodawcy (protokół powypadkowy i całość sporządzonej i posiadanej dokumentacji).

.

6. Orzecznictwo sądowe w sprawach wypadków przy pracy

Orzecznictwo sądowe w sprawach wypadków przy pracy odgrywa istotną rolę w kształtowaniu zasad odpowiedzialności pracodawców oraz ochrony praw poszkodowanych pracowników. Sądy wielokrotnie zajmowały się sprawami związanymi z odpowiedzialnością pracodawcy, winą pracownika oraz zasadami przyznawania odszkodowań. Poniżej przedstawiam przykłady orzeczeń sądowych dot. oceny roszczeń poszkodowanych w wypadkach przy pracy. W niektórych rozpoznawanych sprawach sądy odmawiały uznania roszczeń poszkodowanych w przypadkach gdy pracownik odpowiadał za spowodowanie wypadku lub przyczynił się do jego zaistnienia. W tym zakresie wskazuję:

• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2012 r., sygn. akt I UK 237/12

Pracownik pod wpływem alkoholu, który uległ wypadkowi podczas pracy, został uznany za wyłącznego sprawcę zdarzenia, a pracodawca został zwolniony z odpowiedzialności za wypłatę odszkodowania.

• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 sierpnia 1973 r., sygn. akt II CR 252/73

W tym wyroku uznano, że pracownik, który zignorował podstawowe zasady BHP, przyczyniając się do wypadku, ponosi współodpowiedzialność. Świadczenia zostały proporcjonalnie obniżone.

• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2003 r., sygn. akt III CKN 1421/00

Pracownik, który nie stosował się do procedur bezpieczeństwa, ponosi częściową odpowiedzialność za swoje obrażenia. Sąd zmniejszył przyznane świadczenie z uwagi na przyczynienie się poszkodowanego.

• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2017 r., sygn. akt III PK 8/17

Pracownik, który zignorował wyraźne zalecenia BHP, przyczynił się do powstania szkody. Sąd zmniejszył kwotę odszkodowania, uznając, że działania pracownika miały istotny wpływ na wystąpienie wypadku.

• Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 9 czerwca 2006 r., sygn. akt I PK 247/05

Pracodawca został zwolniony z odpowiedzialności za wypadek, ponieważ pracownik świadomie naruszył zasady bezpieczeństwa.

• Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 21 maja 2019 r., sygn. akt III APa 23/19

Pracownik, który dopuścił się rażącego naruszenia zasad bezpieczeństwa na budowie, został uznany za częściowo odpowiedzialnego za swoje obrażenia, co wpłynęło na zmniejszenie przyznanych świadczeń.

Poniżej kilka wyroków sądowych dot. innej problematyki związanej z wypadkami przy pracy.

• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 1972 r., sygn. akt III PRN 70/71

Pracodawca odpowiada na zasadzie ryzyka za szkody wyrządzone pracownikowi w trakcie pracy,

• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2004 r., sygn. akt II UK 369/03

Sąd uznał, że odpowiedzialność pracodawcy obejmuje również szkody wynikające z niepełnego przestrzegania przepisów BHP.

• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 2011 r., sygn. akt II PK 202/10

Sąd orzekł, że pracodawca odpowiada za skutki wypadku na zasadzie ryzyka, jeśli pracownik doznał szkody w związku z prowadzoną działalnością.

• Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 21 czerwca 2016 r., sygn. akt III APa 27/16 – Sąd potwierdził, że pracodawca ponosi odpowiedzialność na zasadzie ryzyka,
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2005 r., sygn. akt I PK 94/05

Pracodawca został uznany za odpowiedzialnego za wypadek z powodu braku nadzoru nad przestrzeganiem przepisów BHP.

• Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 14 października 2004 r., sygn. akt II UK 48/04 – Pracodawca odpowiada za szkody powstałe w wyniku działania maszyn i urządzeń, których obsługa wiązała się z wysokim ryzykiem.

7. Praktyczne wskazówki dotyczące dochodzenia roszczeń

Poniżej kilka praktycznych wskazówek, które mogą ułatwić poszkodowanym skuteczne dochodzenie roszczeń:

1. Pracownik powinien niezwłocznie zgłosić wypadek swojemu przełożonemu i upewnić się, że wypadek został odnotowany w dokumentacji zakładowej.
2. Poszkodowany powinien skompletować pełną dokumentację medyczną potwierdzającą odniesione obrażenia oraz kopię protokołu powypadkowego.
3. W skomplikowanych sprawach, zwłaszcza gdy istnieje spór o zakres odpowiedzialności lub wysokość świadczeń, warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w sprawach wypadków przy pracy.
4. Jeżeli pracodawca lub ubezpieczyciel OC pracodawcy nie zgadzają się na pełną wypłatę świadczeń, można podjąć próbę negocjacji, aby uzyskać ugodowe rozwiązanie bez potrzeby wnoszenia sprawy do sądu.
5. Pracownik, który otrzymał decyzję odmowną lub decyzję o przyznaniu niższego świadczenia, powinien pamiętać o terminach do złożenia odwołania, które wynoszą zwykle 30 dni od dnia otrzymania decyzji.
6. W przypadku dochodzenia roszczeń warto powołać się na orzecznictwo sądowe, które może mieć znaczenie przy ustalaniu odpowiedzialności pracodawcy lub wysokości świadczeń.

(marian.wachowiak@radca-adwokat.eu)